Ισραηλινός Στρατός: εξοπλίζοντας το παρόν, σχεδιάζοντας το μέλλον

Εκπαιδευτική βολή άρματος μάχης Merkava Mk IV. Ο Ισραηλινός Στρατός στηρίζεται αποκλειστικά σε άρματα μάχης με κάννη των 120mm. | © Ισραηλινός Στρατός

Των Κυναιγείρου & fox2

Εισαγωγή

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος απέδειξε τρανά ότι ο στρατός με την μικρότερη ικανότητα προσαρμογής στις εξελίξεις είναι καταδικασμένος να ακολουθεί την πρόοδο του αντιπάλου του πληρώνοντας βαρύ τίμημα στο πεδίο της μάχης.
Προσαρμόζεται κάποιος σε τακτικές. Π.χ. οι Γερμανοί εγκατέλειψαν μετά την Μάχη της Κρήτης τις ευρείες αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις. Οι Σύμμαχοι τρία χρόνια μετά έριχναν Αλεξιπτωτιστές με μέτρια (Απόβαση Νορμανδίας) ή κακά αποτελέσματα (Επιχείρηση MARKET GARDEN). Προσαρμόζεται κάποιος στα υλικά. Π.χ. η είσοδος βαρέων αρμάτων στις Γερμανικές και Σοβιετικές δυνάμεις εκκίνησε μία κούρσα μεταξύ τους για το κυρίαρχο άρμα στο χερσαίο πεδίο. Οι Δυτικοί έμειναν εκτός κούρσας με αποτέλεσμα να βασίζονται σε καταστροφείς αρμάτων, σε αριθμούς και σε αεροσκάφη κρούσης κατά τη διάρκεια του πολέμου. Χαρακτηριστικό εδώ είναι το παράδειγμα των Βρετανών οι οποίοι κατασκεύαζαν μέχρι το τέλος άρματα με προδιαγραφές που είχαν συντάξει προπολεμικά, ενώ είχαν λάφυρα από την Βόρεια Αφρική των ανώτερων γερμανικών αρμάτων μάχης από τα πρώτα χρόνια. Η προσαρμογή, λοιπόν, είναι κύριος κανόνας για έναν στρατό.

Η προσοχή μας εδώ εστιάζει στις ένοπλες δυνάμεις μίας μικρής χώρας η οποία έγινε γνωστή στον 20^ο αιώνα χάρη στις τρομακτικές επιτυχίες της στο πεδίο των μαχών. Το Ισραήλ δεν είχε παράδοση και εμπειρία σε πολέμους, δεν είχε βιομηχανία, δεν είχε πρωτόκολλο ή στρατιωτική κάστα. Οι λόγοι αυτοί πιθανόν για ένα άλλο κράτος να ήταν αρνητικοί παράγοντες για την δημιουργία δυνατών ενόπλων δυνάμεων. Για το Ισραήλ αποδείχθηκε ότι ήταν ευκαιρία εξέλιξης χωρίς να υπολογίζει πρακτικές, τάσεις και παραδόσεις. Κάθε πόλεμος, κάθε σύγκρουση ήταν διαφορετική στην φύση της. Ενώ οι αντίπαλοι Άραβες ανέμεναν τον επόμενο πόλεμο με τα δεδομένα του προηγούμενου, οι Ισραηλινοί είχαν προσαρμοστεί στις διεθνείς εξελίξεις – πολλές φορές, δε, ξεπερνούσαν και αυτές. 

Το 1956 και η Κρίση του Σουέζ έδειξαν ότι η χώρα, που από τύχη είχε επιβιώσει στον πόλεμο του 1948, είχε προσαρμοστεί εξαιρετικά στο πεδίο μαχών του Σινά. Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Μοσέ Νταγιάν ενθάρρυνε την επιθετικότητα, την πρωτοβουλία και την εφευρετικότητα – την ίδια στιγμή ήταν άνθρωπος του Πεζικού και βασιζόταν στο Όπλο και στις Ειδικές Δυνάμεις του. Λίγα χρόνια πριν η 7η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία (ΤΘΤ), η μοναδική σε όλο το Ισραήλ, κατά την διάρκεια ασκήσεων έτρεψε σε φυγή το «εχθρικό» πεζικό. Οι Ισραηλινοί διδάχτηκαν και έπραξαν ανάλογα με διαταγές του ίδιου Νταγιάν. Την 7^η ΤΘΤ ενίσχυσαν δύο ακόμα τεθωρακισμένες ταξιαρχίες εις βάρος του Πεζικού. Στην κούρσα προς το Σουέζ η 7^η ΤΘΤ αποδείχθηκε το κύριο εργαλείο μάχης αφήνοντας εκτός τόσο το παραδοσιακό πεζικό του 1948 -όσο και τις ισχυρές σε επιρροή Ειδικές Δυνάμεις – ενώ για πρώτη φορά η Αεροπορία μπήκε δυναμικά και σε ρόλο Εγγύς Αεροπορικής Υποστήριξης δείχνοντας το μέλλον. Το 1967 σχεδόν όλος ο στρατός είχε περάσει στα Τεθωρακισμένα και αυτό σημαίνει επανεκπαιδεύσεις στελεχών, αλλαγές τακτικών, αξιολόγηση και απορρόφηση των διδαγμάτων από τις ασκήσεις και την εκστρατεία του 1956. Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών σόκαρε τον πλανήτη τόσο για την μοναδική χρήση της Αεροπορίας, όσο και για την πλήρη μετάβαση στα Τεθωρακισμένα ενός στρατού που μέχρι πριν λίγα χρόνια κυριαρχούσε το Πεζικό, με τρομερή αποτελεσματικότητα. Αναλυτές από το ΝΑΤΟ και το Σύμφωνο Βαρσοβίας, διέκριναν βελτιώσεις σε όλους τους τομείς, οι Αλεξιπτωτιστές έκαναν την πρώτη βραδινή αεραπόβαση στην ιστορία χρησιμοποιώντας ελικόπτερα, το Ναυτικό νίκησε κατά κράτος χάρις στις ικανότητες ηλεκτρονικού πολέμου που είχε αναπτύξει. Ποτέ δεν είχε μία χώρα τέτοια εξέλιξη στο πεδίο μάχης – ειδικά μία φτωχή χώρα που επιβίωνε χάρη στις πωλήσεις οπωροκηπευτικών. Ο πόλεμος του Γιομ Κιππούρ απέδειξε ότι οι Ισραηλινοί είναι άνθρωποι και κάνουν λάθη. Απέδειξε ότι κανένας δεν μαθαίνει από τα λάθη του τόσο γρήγορα όσο αυτοί. Η νίκη προήλθε γιατί κατάφεραν να προσαρμοστούν, μέσα στις τρεις εβδομάδες που κράτησε ο πόλεμος, από δύναμη τεθωρακισμένων σε δύναμη συγκροτημάτων μικτών όπλων, με τους Αλεξιπτωτιστές να δρουν σε ρόλο του Πεζικού στη Μάχη της Κινεζικής Φάρμας και στο προγεφύρωμα στην Αφρικανική Ακτή. Το απίθανο γίνεται απίστευτο όταν αναλογιστούμε ότι ο στρατός της χώρας κατάφερε και άλλαξε τρόπο λειτουργίας μέσα σε δύο εβδομάδες!

Βολή πυροβόλου μάχης M109. Το αμερικανικό πυροβόλο σχεδιάζεται να αντικατασταθεί από αντίστοιχο της ισραηλινής εταιρίας Elbit. | © Ισραηλινός Στρατός

Αμέσως μετά τον πόλεμο ο στρατός αυτής της μικρής χώρας, πληγωμένος ηθικά και αριθμητικά, ξεκίνησε μία ευρεία αξιολόγηση από πολίτες με επίτροπο Δικαστή. Βγήκαν συμπεράσματα, αποδόθηκαν ευθύνες και μέσω αυτής, της πρωτοφανούς για νικητήριο στράτευμα αξιολόγησης, οι Ισραηλινοί απορρόφησαν όσα είχαν μάθει, είτε στις νικηφόρες μάχες των τελευταίων ημερών είτε στις ντροπιαστικές ήττες των πρώτων. Ηγέτες αποστρατεύτηκαν και ηγέτες προήχθησαν. Αξιωματικοί άλλαξαν όπλα και διευθύνσεις, στρατιώτες άλλαξαν ειδικότητα, βάσεις και στρατόπεδα άλλαξαν ρόλο και αποστολή, οχήματα αναβαθμίστηκαν, οχήματα δημιουργήθηκαν από το μηδέν.

Η Εισβολή στο Λίβανο βρήκε το Ισραήλ με στρατό μικτών όπλων με εγχώρια άρματα μάχης, ενεργές θωρακίσεις, αντιαρματικά, πυροβολικό, επιθετικά ελικόπτερα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και για πρώτη φορά μηχανοκίνητο βαρύ Πεζικό. Μέχρι την απόσυρση από το Νότιο Λίβανο, την Γάζα και τη Δυτική Όχθη, οι Ισραηλινοί είχαν μετατρέψει για άλλη μία φορά το στρατό τους, σε στρατό κατοχής-αστυνόμευσης και αντι-ανορθοδόξου πολέμου με έμφαση στις Ειδικές Επιχειρήσεις.

Το 2006 και η μερική ήττα στο Λίβανο προκάλεσε σοκ αποδεικνύοντας στους σκεπτικιστές ότι η προσαρμογή είναι κανόνας και όχι πολυτέλεια. Σε 18 μόνο μήνες ο στρατός είχε μετατρέψει μέρος του – αυτό των στρατιωτών θητείας - ξανά σε στρατό μικτών όπλων ελιγμού, διατηρώντας παράλληλα το άλλο μέρος – αυτό των εφέδρων σε ετήσια υπηρεσία - σε στρατό εσωτερικής προστασίας. Άλλη μία ταχεία προσαρμογή βασισμένη στις αξιολογήσεις στρατιωτικών και πολιτικών αναλυτών / ερευνητών. Αποτέλεσμα ήταν να μπουν στην Γάζα το 2009 ανανεωμένοι εκπλήσσοντας για άλλη μία φορά τους επαγγελματίες παγκοσμίως και φυσικά τον εχθρό τους. Ξανά το 2014 οι Ισραηλινοί εισέρχονται στην Γάζα. Η αεροπορική επίθεση είναι ένα ακόμα αριστούργημα, επιπέδου της θρυλικής επιχείρησης MOKED του 1967 και της – ίσως καλύτερης – DENSITY του 2006. Ο στρατός ακολουθεί προσαρμοσμένος πλήρως για αστικό πόλεμο. Δρα με μικρά τμήματα επιπέδου λόχου με πρωτοφανή υποστήριξη από αεροσκάφη και πυροβολικό σε ταχύτητα κλήσης, απάντησης και ευστοχίας. Η ενεργητική προστασία στα τεθωρακισμένα κάνει την εμφάνισή της επιχειρησιακά και καταγράφεται ιστορικά η πρώτη καταστροφή αντιαρματικού πυραύλου στην τηλεόραση.

Η προσαρμογή του Ισραηλινού Στρατού στις εξελίξεις είναι μοναδική, αποτελεί το κύριο όπλο του και όπως δείχνουν τα πράγματα βρισκόμαστε ξανά πριν μια ευρεία αλλαγή στην φύση και στα υλικά αυτού. Ας δούμε τις πρόσφατες αλλαγές, τις επιθυμητές προσθήκες και ας υποθέσουμε το αποτέλεσμα μίας ακόμα εξέλιξης!

Μεγάλη έμφαση αποδίδεται στις Ειδικές Επιχειρήσεις. Στην φωτογραφία εμφανίζονται μέλη μονάδας αναγνωρίσεως. | © Ισραηλινός Στρατός

Προσωπικό - Οργάνωση 

Ο Ισραηλινός Στρατός διατηρεί ενεργό προσωπικό περίπου 130.000 αξιωματικών, υπαξιωματικών και στρατιωτών. Η εφεδρεία περιλαμβάνει 400.000 άτομα, τα οποία καλούνται για μετεκπαίδευση κάθε έτος έως τα 40 από δύο έως τέσσερις εβδομάδες για τους άνδρες (αν και σε μερικές ειδικότητες η εφεδρεία φθάνει έως τα 54) και τα 38 για τις γυναίκες. Εναλλακτικά οι δεύτερες παύουν να καλούνται έπειτα από το γάμο ή την εγκυμοσύνη. Η στρατιωτική θητεία κυμαίνεται μεταξύ 18 (γυναίκες) και 48 μήνες (αξιωματικοί Ειδικών Δυνάμεων) αναλόγως του φύλου, της ειδικότητας και της ιεραρχίας. Η στράτευση είναι υποχρεωτική για τους Εβραίους στο θρήσκευμα και τους Δρούζους, ενώ προαιρετική για τους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους. Το Ισραήλ δεν έχει παραγωγικές σχολές αξιωματικών. Οι αξιωματικοί είναι έφεδροι με επιλογή παραμονής στο στράτευμα και αποφοίτηση από εσωτερικές σχολές. Η σκληρότερη σχολή και ο πυρήνας του στρατεύματος είναι το σχολείο υπαξιωματικών. Οι υπαξιωματικοί μέσω αξιολόγησης και παρακολούθησης σχολείων Αξιωματικών μπορούν να προαχθούν μέχρι τον ανώτατο βαθμό του Αντιστράτηγου (ένας μόνο, και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου).

Υπάρχουν τέσσερις Χερσαίες Διοικήσεις, μία ανά μέτωπο (Λίβανος / Συρία, Ιορδανία / Γάζα / Δυτική Όχθη, Αίγυπτος) και μία εσωτερική Εθνοφυλακής. Δεν υπάρχουν κλάδοι, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ένα μόνο επιτελείο. Οι δυνάμεις χωρίζονται σε Όπλα: Πεζικό/Αλεξιπτωτιστές, Τεθωρακισμένα, Πυροβολικό, Μηχανικό Μάχης, Πληροφορίες Μάχης, Αεροπορία (και Αντιαεροπορικό Δίκτυο) και Ναυτικό. Τα Όπλα υποστηρίζονται από διακλαδικά Σώματα και Διευθύνσεις που υπάγονται κατευθείαν στο Γενικό Επιτελείο: Προγραμματισμού, Επιχειρήσεων, Πληροφοριών, Προσωπικού, Δικαιοσύνης, Πληροφορικής (Διαβιβάσεις) και Τεχνολογίας-Διοικητικής Μέριμνας. Το Ισραήλ δεν διαθέτει πρωτόκολλο, η μόνη παράδοση που κρατά γερά, πριν την ίδρυσή του επίσημου κράτους, είναι το πλήθος Ειδικών Δυνάμεων. Κάθε Όπλο διαθέτει μία ή περισσότερες μονάδες ενώ στην Διεύθυνση Πληροφοριών του Γενικού Επιτελείου υπάγεται η διαβόητη Sayeret Matkal. Για την καλύτερη διοίκηση των Ειδικών Δυνάμεων ενώ αυτές βρίσκονται σε ξένο έδαφος δημιουργήθηκε το 2011 η Διεύθυνση Βάθους.

Το προσωπικό είναι κατανεμημένο στις τέσσερις χερσαίες διοικήσεις. Σε αυτές υπάγονται οι αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις. Μονάδες από όλα τα Όπλα/Σώματα μοιράζονται βάσεις και μέσα. Το 2006 έδειξε μια αδυναμία διοίκησης του παραδοσιακού σχηματισμού μάχης που είναι η μεραρχία, όποτε και δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά τρία Σώματα στρατού – ένα ανά χερσαία διοίκηση με πυρήνα προσωπικού χωρίς υπαγόμενες μονάδες εν καιρώ ειρήνης.

Σημαντικό τμήμα της σημερινής επιχειρησιακής κατάρτισης προσομοιάζει μάχη εντός αστικού περιβάλλοντος. | © Ισραηλινός Στρατός

Κάθε χερσαία διοίκηση έχει μία Τεθωρακισμένη Μεραρχία (ΤΘΜ), και αριθμό Μεραρχιών Εθνοφυλακής στις οποίες υπάγονται κυκλικά εφεδρικές μονάδες που σχηματίζονται από τον μήνα υπηρεσίας των εφέδρων. Στην Κεντρική Διοίκηση υπάγεται η Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών που δρα ως δύναμη ταχείας αντίδρασης. Στις μεραρχίες υπάγονται Συντάγματα ΔΜ και Υποστήριξης και Ταξιαρχίες μάχης (στην πράξη συντάγματα τριών ταγμάτων με ένα τάγμα υποστήριξης/ειδικού ρόλου στο Πεζικό ή μηχανικού μάχης στα Τεθωρακισμένα), ο αριθμός των οποίων είναι άγνωστος αλλά υπολογίζεται βάση των μεραρχιών και των διαθέσιμων υλικών σε τρεις ενεργές και δύο εφεδρικές ταξιαρχίες ανά ΤΘΜ.

Η οργάνωση είναι ρέουσα και παραδοσιακοί σχηματισμοί αλλάζουν μονάδες, ρόλο και μέσα σε ετήσια βάση ή ανά αποστολή ή ανά μέτωπο/αντίπαλο. Υπάρχουν τρία αρχηγεία τύπου Κλάδου/Επιθεωρήσεων με ρόλο την εποπτεία αντίστοιχα αεροπορικών, ναυτικών και χερσαίων μονάδων, την εξέλιξη του προσωπικού και τη διοίκηση των Σχολών και των Κέντρων. Η Αεροπορία έχει όλα τα αντιαεροπορικά μέσα και τα ελικόπτερα, ενώ μαζί με το Ναυτικό διαθέτουν αριθμό μονάδων Ειδικών Δυνάμεων και από μια μονάδα Ειδικών Επιχειρήσεων αντίστοιχα (Shaldag και Shayeret 13). Οι αεροπορικές και ναυτικές βάσεις ανήκουν επιχειρησιακά στο Γενικό Επιτελείο αλλά έχουν Διοικητική Μέριμνα και Υποστήριξη από την Χερσαία Διοίκηση στην οποία ανήκουν. Κάθε χερσαία διοίκηση, κάθε μεραρχία και σχεδόν κάθε ταξιαρχία ή σύνταγμα έχει ειδική δύναμη ή μονάδα ειδικών επιχειρήσεων με οργάνωση από ομάδα μάχης μέχρι τάγμα και συγκεκριμένο ρόλο συνήθως ανίχνευσης ή αντιτρομοκρατικό. Το προσωπικό όπως και η οργάνωση  μετατίθεται εσωτερικά είτε μέσα σε μονάδες του ίδιου όπλου/σώματος είτε μέσα σε όπλα/σώματα/διευθύνσεις είτε ακόμα και μέσα στους «κλάδους». Παραδοσιακά οι αξιωματικοί προάγονται γρήγορα π.χ. Συνταγματάρχες Διοικητές Ταξιαρχιών στα 40 και αποστρατεύονται χωρίς σύνταξη γύρω στα 45, με ελάχιστους επιλεγμένους να περνούν στις λίγες θέσεις στρατηγών. Ο Ισραηλινός Στρατός ακολουθεί το Πρωσικό Δόγμα εκπαίδευσης και διαχείρισης Αξιωματικών και Υπαξιωματικών με μικρή αναλογία αυτών προς τους οπλίτες. Η πρωτοβουλία επιβάλλεται και δεν τιμωρείται ανεξαρτήτως του αποτελέσματος.

Μέσα

Οι έφεδροι Ισραηλινοί συμμετέχουν περιοδικά σε ασκήσεις. Στο βάθος διακρίνεται άρμα μάχης της οικογένειας Merkava. | © Ισραηλινός Στρατός

Άρματα Μάχης

Ύστερα από μακρά ενασχόληση με το εγχώριο πρόγραμμα αρμάτων μάχης Merkava, που απέδωσε τέσσερις κύριους τύπους, υπηρετούν σήμερα τουλάχιστον 460 άρματα μάχης Merkava Mk IV και 780 Merkava Mk III σε ενεργή χρήση ή προσωρινή αποθήκευση. Η παραγωγή του Merkava Mk III, που ξεκίνησε το 1989, τερματίστηκε το 2003. Το Merkava Mk IV παράγεται από το 2004. Τα δύο μοντέλα διαθέτουν λειόκαννο πυροβόλο MG253 των 120mm, τετραμελές πλήρωμα ενώ έχουν ικανότητα μεταφοράς μέχρι έξι ατόμων ή 2 παλετών ΔΜ εσωτερικά, εφόσον απαιτηθεί λόγω της μοναδικής χωροταξίας του οχήματος που φέρει τον κινητήρα μπροστά. Κατά τον ανακοινώσιμο σχεδιασμό η κατασκευή των Merkava Mk IV θα ολοκληρωθεί στις 680 μονάδες, προσφέροντας στον Ισραηλινό Στρατό συνολική δύναμη 1.460 κύριων αρμάτων μάχης.

Τα τελευταία έτη προωθείται η μαζική απόσυρση γηρασμένου υλικού, με το σύγχρονο πολεμικό υλικό να στοχεύει στην ολική αξιοποίηση των συνθηκών Δικτυοκεντρικού Πολέμου. Στο πλαίσιο αυτό έχουν αποσυρθεί από το οπλοστάσιο τα μερικές χιλιάδες εγχωρίως εκσυγχρονισμένα άρματα μάχης M48/M60 ‘Magach’ και Merkava Mk I. Καθώς συνεχίζεται ο εξοπλισμός των τεθωρακισμένων μονάδων με το άρμα μάχης Merkava Mk IV, τα Merkava  Mk III βαίνουν προς τις αποθήκες της εφεδρείας, οπότε και αποσύρονται από το καθεστώς ταχείας κλήσης και αξιοποίησης. Το άρμα θα μπει σε απλές αποθήκες απόθεσης υλικού και σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθεί, αν απαιτηθεί, σε περιπολίες κατά τη διάρκεια συγκρούσεων^[1].

Άρματα μάχης Merkava Mk III εκτελούν βολές κατά τη διάρκεια άσκησης | © Ισραηλινός Στρατός

Ο παροπλισμός χιλιάδων βαρέων οχημάτων αντί της διατήρησής τους σε εφεδρεία είναι μοναδικό φαινόμενο για το Ισραήλ, το οποίο διατηρούσε παραδοσιακά τεράστιους αριθμούς υλικού που βρισκόταν σε εξαιρετική κατάσταση, εκσυγχρονισμένο και με έτοιμα πληρώματα. Χαρακτηριστική είναι η κλήση εφεδρικών Super Sherman του πολέμου του 1956, καθώς και σοβιετικά εκσυγχρονισμένα και τροποποιημένα T-54/55 λάφυρα του 1967, στον πόλεμο του 1973. Ο λόγος είναι τριπλός:

Πρώτον, τα Τεθωρακισμένα, κάποτε το κύριο όπλο μάχης μετά την Αεροπορία, έχουν χάσει την πρωτοκαθεδρία τους προφανώς γιατί το Ισραήλ δεν έχει αντίπαλο με στόλο αρμάτων μάχης. Οι γειτονικές φιλικές χώρες - με κυριότερη την Αίγυπτο - δεν έχουν ισάξια ποιότητα σε υλικό (εξαγωγικά Μ-1) ή πληρώματα. Ο αριθμός των Merkava Mk ΙΙΙ/IV σε υπηρεσία και εφεδρεία, κρίνεται ικανοποιητικός δεδομένου της υποστήριξης που θα έχει. Δεύτερον, το κόστος διατήρησης αρμάτων μάχης έχει εκτοξευτεί μετά την υιοθέτηση σε αυτά αεροπορικής τεχνολογίας στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το Ισραήλ ακόμα και με την Αμερικανική Βοήθεια αδυνατεί να συντηρήσει μεγάλους αριθμούς μοντέρνου υλικού κάτι που ταλαιπωρεί όλες τις χώρες παγκοσμίως. Τρίτον, τη θέση σε σπουδαιότητα αποστολών «έκλεψε» το Ναυτικό. Από στολίσκος πυραυλακάτων  το 1973 έχει σήμερα σχηματίσει μία ισχυρή δύναμη στην οποία αιχμή του δόρατος αποτελούν γερμανικά συμβατικά υποβρύχια (με πιθανή την δυνατότητα βολών βλημάτων πλεύσης πυρηνικής κεφαλής).

Δυστυχώς για τους λάτρεις των αρμάτων στο Ισραήλ, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι σήμερα ο ανταρτοπόλεμος όπου ο εχθρός δρα απότομα και χάνεται στον άμαχο πληθυσμό. Στόχος είναι η γρήγορη καταστολή. Κάτι που προϋποθέτει την ανάγκη αναβάθμισης του τεχνολογικού παράγοντα, μιας και ο άνθρωπος κρίνεται αδύνατο να δράσει εξίσου ακαριαία. Σαν επιμέρους λύση προβλέπεται η ένταξη σε υπηρεσία το 2021 της νέας, περισσότερο τεχνολογικά προηγμένης έκδοσης του Merkava Mk IV, Barak^[51]. Ο υπολογιστής του Merkava Mk IV Barak θα καθοδηγεί πιο εύκολα τον οδηγό του οχήματος, ενώ θα παρουσιάζει εργονομικά και συγκεντρωτικά το σύνολο των δεδομένων που απαιτεί ο αρχηγός του πληρώματος, ώστε να αποφασίζει έγκαιρα αν θα εκτελέσει βολή ή όχι. Βασικό ρόλο σε αυτό θα έχει ο προηγμένος εξοπλισμός επιτήρησης, που θα εντοπίζει τους ενόπλους σε εντυπωσιακά μεγαλύτερες αποστάσεις από ό, τι τώρα. Μέσω προηγμένου συστήματος C4I, παράλληλα, ο αρχηγός του Barak θα μπορεί να μεταβιβάζει σε πραγματικό χρόνο τα ακριβή δεδομένα για τους στόχους σε άλλα, φίλια τεθωρακισμένα προς αποτελεσματική και άμεση αντιμετώπιση. Στο εσωτερικό του Barak δεσπόζουν υπολογιστές με οθόνες αφής και λογισμικό παραγόμενο τοπικά.

Η πρώτη γραφιστική απεικόνιση του μελλοντικού τεθωρακισμένου οχήματος Carmel εμφανίστηκε στην έκθεση “Latrun Week 2017”.

Για την αριθμητική ενίσχυση του αρματικού δυναμικού προωθείται η ανάπτυξη και παραγωγή νέου τεθωρακισμένου οχήματος. Η πρώτη γραφιστική απεικόνιση του οχήματος έγινε στην έκθεση “Latrun Week 2017” (16-17 Μαΐου 2017). Το Carmel^[46], όπως ονομάζεται, δεν θα αντικαταστήσει το Merkava Mk IV αλλά θα συμπληρώσει αυτό και το βαρύ ΤΟΜΠ Namer. Το όχημα δεν είναι παραδοσιακό ΤΟΜΑ αλλά μοιάζει περισσότερο στην φύση του με το Βρετανικό Ajax. Κύριος ρόλος του θα είναι η εξουδετέρωση οχυρών σημείων, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις εντός κατοικημένων περιοχών. Το βάρος του θα αγγίξει τους 35t. Το Carmel θα διακρίνεται από εκτεταμένο επίπεδο αυτοματισμού που θα επιτρέψει τη μείωση του πληρώματος σε δύο άτομα - θα υπάρχει όμως πρόβλεψη για την παρουσία τρίτου μέλους πληρώματος. Ο εξοπλισμός θα περιλαμβάνει πυροβόλο και νέο Σύστημα Ενεργητικής Προστασίας (APS). Κάθε εκτίμηση για το επίπεδο παρεχόμενης προστασίας, τόσο έναντι συμβατικών απειλών όσο αντί ναρκών, είναι παρακινδυνευμένη. Πρόωρη είναι αντίστοιχα κάθε πρόβλεψη για το διαμέτρημα του πυροβόλου ή την ύπαρξη Α/Τ βλημάτων. Μαζί με το όχημα μάχης θα υπάρξει έκδοση οχήματος Διοίκησης, Μηχανικού και Αναγνώρισης^[2]. Πιθανή θεωρείται η ανάπτυξη έκδοσης διάσπασης ναρκοπεδίου, Ηλεκτρονικού Πολέμου και C-RAM^[63]. Η είσοδος ενός τέτοιου είδους οχήματος, μετά από 50 σχεδόν χρόνια άρνησης και αδιαφορίας (από την ένταξη του BMP-1 στην ΕΣΣΔ), είναι πιθανώς αποτέλεσμα οικονομικής φύσεως καθώς, όπως προαναφέρθηκε, το κόστος παραγωγής και διατήρησης σε υπηρεσία ενός σύγχρονου άρματος μάχης είναι δυσθεώρητα υψηλό.

Άρματα Μάχης

460 Merkava Mk IV (120mm), 780 Merkava Mk III (120mm) | Σε αποθήκευση 450 Merkava Mk II

Το APS Trophy εγκατεστημένο σε ΒΤΟΜΠ Namer. | © Υπουργείο άμυνας Ισραήλ

Συστήματα APS 

Η έκθεση των αρμάτων μάχης στα εχθρικά αντιαρματικά Κ/Β, με καταστρεπτικά αποτελέσματα το 1973 και λιγότερο το 2006, ανάγκασε το Ισραήλ να αναπτύξει και να εγκαταστήσει τόσο σε άρματα μάχης όσο στα νεότερα ΤΟΜΠ Namer σύστημα APS. Γνωστότερο είναι το σύστημα Trophy. Το Trophy «αποθεώθηκε» κατά την PROTECTIVE EDGE το 2014^[12][13]. Το σύστημα υπόσχεται προστασία σε τόξο 360 μοιρών, ενώ είναι προγραμματισμένο να αντιμετωπίζει μόνο όσα εχθρικά βλήματα είναι βέβαιο ό, τι θα πλήξουν το όχημα-φορέα. Η αποτελεσματικότητα του Trophy θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί το Carmel, αν και τεθωρακισμένο, θα είναι πολύ ελαφρύτερο από το Merkava Mk IV. Εκτός του Trophy, υφίσταται το σύστημα Iron Fist, που έχει επιλεγεί από τον Αμερικανικό και τον Ολλανδικό Στρατό. Ένα περισσότερο προηγμένο APS, συγκερασμός των Trophy και Iron Fist, έχει αποφασιστεί να αναπτυχθεί ώστε να εγκατασταθεί στα μελλοντικά ισραηλινά τεθωρακισμένα^[52].

Κύριος στόχος παραμένει η βελτίωση της παρεχόμενης ασφάλειας του προσωπικού και των οχημάτων με τεχνολογία που παρέχει πληρέστερη επίγνωση της τακτικής κατάστασης και ορατότητα χωρίς την έκθεση των στρατιωτών. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα κατά την εκτέλεση επιχειρήσεων εντός πόλεων. Παραδείγματος χάρη το ΣΕΠ Dragon, που εγκαθίσταται στα Achzarit APC και Puma AEV, αναγνωρίζει μέσω εξωτερικών καμερών και ραντάρ απομακρυσμένους στόχους ημέρα και νύκτα υπό διάφορες καιρικές συνθήκες και συνθήκες μάχης, και επιτρέπει την εκτέλεση σύντομων ριπών ακριβούς πυρός σε δραστικό βεληνεκές 1.500 μέτρων.

Τον Αύγουστο του 2016 επίσης παρουσιάστηκε το Iron Vision, που σχεδιάστηκε ώστε τα πληρώματα των APC και αρμάτων μάχης να «βλέπουν» μέσα από το όχημα, 360 μοίρες και σε πραγματικό χρόνο, τροφοδοτούμενο από αισθητήρες καμερών σε διάφορα σημεία του οχήματος. Το σύστημα, που προσαρμόζεται στο κράνος του αρχηγού πληρώματος, «υπόσχεται» ταχύτερη και πληρέστερη επίγνωση της τακτικής κατάστασης^[43]. Τέλος, το σύστημα SupervisIB, ένας φορητός ΕΟ αισθητήρας, αναπαράγει ψηφιακή πανοραμική εικόνα.

Το ΒΤΟΜΠ Namer κατά τη διάρκεια άσκησης. Το Namer πρόκειται να αποκτηθεί σε 600 μονάδες. | © Ισραηλινός Στρατός

Μηχανοκίνητο Πεζικό

Το Ισραήλ είναι ένας από τους κυριότερους χρήστες του ΤΟΜΠ Μ113 παγκοσμίως, αν όχι ο κυριότερος αμέσως μετά τις ΗΠΑ. Το όχημα έχει συμμετάσχει αρκετές φορές σε επιχειρήσεις. Οι πολεμικές εμπειρίες έχουν εκθέσει ωστόσο σημαντικά προβλήματα για την ασφάλεια του πληρώματος και της μεταφερόμενης ομάδας πεζικού. Σαν αποτέλεσμα, ο Ισραηλινός Στρατός στράφηκε στην επιλογή χρήσης των Βαρέων Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μεταφοράς Προσωπικού, για πρώτη φορά στην εισβολή στο Λίβανο το 1982. Το 2014 ήταν σε ενεργή χρήση 215 Achzarit, 400 Nagmachon / Nakpadon και 130 Namer. Έκτοτε ο αριθμός των Namer αυξάνεται διαρκώς. Η μεγάλη πλειοψηφία των ΤΟΜΠ, παρόλα αυτά, εξακολουθεί να είναι οχήματα M113, αφού το συγκεκριμένο έτος σε χρήση βρίσκονταν 5.500 μονάδες.
Η κατασκευή του Namer προχωρά κανονικά με βάση σύμβαση προμήθειας ποσότητας οχημάτων κόστους $310 εκατομμυρίων. Στόχος είναι να φθάσουν συνολικά τα 600. Σε εξέλιξη είναι οι επιχειρησιακές δοκιμές του Trophy επί του οχήματος^[23][24], καθώς επίσης των εκδόσεων μηχανικού μάχης^[25][26]. Επιπλέον υλοποιείται πρόγραμμα εκσυγχρονισμού 100 Achzarit με νέες συλλογές κινητήρα και μετάδοσης^[10]. Το πρόγραμμα κόστους $17 εκατ. θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2017.

Το τροχοφόρο ΤΟΜΠ Eitan. Το όχημα σχεδιάζεται να αντικαταστήσει τμήμα των «αειθαλών» ΤΟΜΠ M113. | © Υπουργείο άμυνας Ισραήλ

Την ίδια στιγμή ποσότητα αρμάτων μάχης Merkava Mk ΙΙ εκτιμάται θα τροποποιηθούν σε βαρέα ΤΟΜΠ^[21]. Το πρόγραμμα μάλλον θα στηριχθεί στο παλαιότερο Namera το οποίο στηρίχθηκε στο Merkava Mk I αλλά απέδωσε μόλις ένα πρωτότυπο. Ο Ισραηλινός Στρατός προσανατολίζεται στη μετασκευή των Merkava Mk II σε οχήματα μεταφοράς φορτίου, μεταφοράς τραυματιών και οχημάτων ΚΔΠ. Για την ανάπτυξη του εγχειρήματος, το 2015 σχεδιαζόταν η κατασκευή δύο πρωτοτύπων εκ των οποίων το ένα είχε ολοκληρωθεί^[3].
Το 2016 έκανε την εμφάνισή του το τροχοφόρο τεθωρακισμένο όχημα Eitan με το οποίο ο στρατός φιλοδοξεί να αντικαταστήσει το ΤΟΜΠ M113^[20][28][29]. Το Eitan, που εκτελεί πρόγραμμα δοκιμών^[37], φέρει εγκατεστημένο το Trophy και είναι ικανό να εξοπλιστεί με πυροβόλο των 30 - 40mm. Μπορεί να μεταφέρει έως 12 στρατιώτες, χρησιμοποιεί κινητήρα 750hp και η ταχύτητά του φθάνει τα 90km/h^[30][31]. O Ισραηλινός Στρατός πιστεύει ό, τι είναι πιο ευάλωτο στα εχθρικά πυρά σε σύγκριση με ένα ερπυστριοφόρο τεθωρακισμένο όχημα, το όχημα κοστίζει τα μισά χρήματα όμως από το Namer, το οποίο και θα πλαισιώνει στην μάχη. Πλεονέκτημα αποτελεί επίσης η κίνηση του οχήματος στο πυκνό οδικό δίκτυο του Ισραήλ χωρίς αρματοφορείς.

Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού

[ΒΤΟΜΠ] >167 Namer, 215 Acharit, 400 Nagmachon/Nakpadon [ΤΟΜΠ] >5.500 M113, 300 Ze’ev

 

Μεγάλη έμφαση υπάρχει για τα οχήματα ειδικών ρόλων. Οχήματα περισυλλογής σε άσκηση εξοικείωσης του προσωπικού. | © Ισραηλινός Στρατός

Αν και η χρήση του Μ113 έχει, ή θα, σταματήσει να εμφανίζεται στην πρώτη γραμμή των επιχειρήσεων, το όχημα παρέχει την κάλυψη ειδικών ρόλων. Σε υπηρεσία είναι εξειδικευμένος φορέας Α/Τ όπλων Tamuz (ή πιο γνωστά ως SPIKE NLOS), μερικές εκατοντάδες ΚΔΠ M577A2, οχήματα μεταφοράς φορτίου M548 και ΤΟΜΟ M1064Α3 των 120mm. Για την εγγύς Α/Α προστασία των μονάδων ελιγμού υφίστανται 20 εκσυγχρονισμένα M163 Machbet. Στις 11 Ιανουαρίου 2017 ανακοινώθηκε η προμήθεια 200 φορτηγών οχημάτων FMTV έναντι $200 εκατομμυρίων^[38]. Μέσω της ετήσιας αμερικανικής βοήθειας έγινε, ακόμα, τα πρόσφατα χρόνια παραλαβή ποσοτήτων οχημάτων γενικής χρήσης HMMWV.

Οχήματα Ειδικών Ρόλων

[Περισυλλογής] Centurion Mk2, Eyal, Merkava, M88A1, M113 ARV [Μηχανικού] 100 D9R, 3 Ami, Puma, Namer [NBC] 8 TPz-1 [Διάσπασης Ναρκοπεδίου] M-123 Viper, Namer Carpet FAE [Γεφυροφόρα] Alligator MAB, M48/60, Namer MTU [Υλικά Γεφύρωσης] Gilois, TAB, TLB [ΚΔΠ] Μ557Α2 [UGV] Guardium, Viper, Bobcat, Segev

ΠΕΠ M270 MLRS. Η εγχώρια κατευθυνόμενη ρουκέτα Romah αντικαθιστά την αμερικανική M26. | © Ισραηλινός Στρατός

Πυροβολικό Μάχης 

Ο αδύναμος κρίκος το 1973 ήταν η έλλειψη πυροβολικού. Η ενίσχυση τα επόμενα χρόνια έγινε με γρήγορους ρυθμούς τόσο σε παραδοσιακά αυτοκινούμενα οβιδοβόλα όσο και σε πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων. Το Ισραήλ συνεχίζει την μετατροπή σκαφών σε φορείς συστημάτων πυροβολικού παντός τύπου ενώ παραλαμβάνει μεταχειρισμένα συστήματα από τις ΗΠΑ.

Ο αριθμός των συστημάτων ΠΕΠ MLRS ενισχύθηκε το 2014 και 2015 με 15 μεταχειρισμένα συστήματα από τα αμερικανικά πλεονάσματα. Είναι άγνωστο αν το Ισραήλ έχει προμηθευτεί βλήματα εδάφους - εδάφους MGM-140 ATACMS, εντούτοις υπό προμήθεια βρίσκεται ποσότητα κατευθυνομένων ρουκετών GMLRS με μέγιστη εμβέλεια 84km^[4]. Τα συστήματα φέρουν επίσης την εγχώρια κατευθυνόμενη ρουκέτα Romah^[50]. Η Romah έχει εμβέλεια 32km, πολεμική κεφαλή 20kg και CEP <10m. Κάθε εκτοξευτής μεταφέρει συνολικά 36 Romah. Υπό δοκιμή είναι ακόμα η ρουκέτα Lance, που μπορεί να εξουδετερώσει στόχους εδάφους σε απόσταση ως 40km^[17].
Το Πυροβολικό έδρεψε δάφνες το 2009 και το 2014 παρέχοντας τάχιστα πυρά με μεγάλη ακρίβεια. Εμφανής ήταν η εκπαίδευση των πληρωμάτων και των παρατηρητών πυροβολικού ενώ εξίσου άριστη ήταν η εκπαίδευση των λοιπών Όπλων στις κλήσεις πυρών. (Σημ: Την φετινή νίκη στην Νατοϊκή Άσκηση Αρμάτων Μάχης “Strong Europe Tank Challenge” πήρε η Αυστρία με το 30ετίας Leopard2A4 χάρις στο εξαιρετικά εκπαιδευμένο πλήρωμά τόσο σε βολές και διαδικασίες, όσο και στην κλήση πυρών πυροβολικού^[61]).

ΠΕΠ

63 M270 (12x227mm), 50 LAR-160 (16x160mm), 58 BM-21 (40x122mm) | Σε αποθήκευση 20 LAR-290 (290mm), 12 τακτικά βαλλιστικά συστήματα MGM-52 LANCE

Πυροβόλα Μάχης

[Α/Κ] 36 M110 (203mm), 36 με 70 M107 (175mm), 600 M109A5 (155mm), 120 L-33 & Μ-50 (155mm) | Σε αποθήκευση [Ρ/Κ] 81 M-839P/M-845P (155mm), 50 M-68/M-71 (155mm), 40 M-46 (155mm), 100 M-46 (130mm), 5 D-30 (122mm)

Εγχώριος ΠΕΠ C-Lynx. Το Ισραήλ δρομολογεί την προμήθεια ρουκετών εκτεταμένης εμβέλειας. | © IMI

Ενδιαφέρον υφίσταται για την απόκτηση μεγάλου αριθμού όπλων εδάφους-εδάφους εκτεταμένης ακτίνας και ακρίβειας, όπως τα EXTRA (εμβέλεια 93 μίλια), Predator Hawk (εμβέλεια 185 μίλια) και LORA (εμβέλεια 186 μίλια), που δεν θα παρεμβάλλονται εύκολα από τον εχθρό^[45]. Το EXTRA μπορεί να βληθεί από τους διαθέσιμους ΠΕΠ Lynx^[49]. Στην κίνηση αντιτίθεται η Ισραηλινή Αεροπορία, με τον ισχυρισμό ό, τι αυτή είναι καταλληλότερη για την αντιμετώπιση επίγειων στόχων σε μεγάλη απόσταση πίσω από το μέτωπο των εχθροπραξιών. Δεν γνωρίζουμε αν καταφέρει η Αεροπορία να πάρει πόρους και μέσα από το ΠΒ καθώς το τελευταίο  έχει μία – πιθανόν και δεύτερη - μοίρα ειδικών δυνάμεων με εξειδικευμένους φορείς Α/Τ όπλων όπως θα δούμε παρακάτω. Το σύστημα λίγο πριν τις αρχές του 1980 απορροφούσε εώς και το 50% του αμυντικού προϋπολογισμού για κάποια χρόνια μέχρι την ανάπτυξή του, ενώ μέχρι και την αποκάλυψη του Pereh το 2015 υπηρετούσε υπό βαθύ πέπλο μυστικότητας. Αυτό είναι καθαρό δείγμα ό, τι το Πυροβολικό μπορεί να αντεπεξέλθει στις ειδικές αποστολές ανίχνευσης και βολών εδάφους-εδάφους μεγάλων αποστάσεων. 
Άλλος στόχος είναι η αντικατάσταση των πρώιμων εκδόσεων του Α/Κ πυροβόλου M109. Πρόκειται για ταλαιπωρημένο υλικό, αφού αρκετά από τα πυροβόλα ξεκίνησαν να υπηρετούν τη δεκαετία του 1970. Για το πρόγραμμα υπήρξε ανάθεση συμβολαίου στην Elbit^[5]. Πιστεύεται το νέο πυροβόλο θα στηρίζεται στο Α/Κ πυροβόλο ATMOS. Το νέο πυροβόλο πρέπει να έχει μεγαλύτερη εμβέλεια από το αειθαλές M109 και ικανότητα “shoot & scoot”^[16][34]. Ως πλατφόρμα για τα πυροβόλα μεταβιβάστηκαν ήδη από τις ΗΠΑ 150 σασί συστημάτων ΠΕΠ M270 MLRS. Σε διαφορετική περίπτωση εξετάζεται η εγχώρια αναβάθμιση των M109, ενώ μέσω EDA έχουν προσφερθεί από τις ΗΠΑ 50 M109A5. Επίσης, η ΙΑΙ ανέλαβε την παραγωγή 5.000 συλλογών TopGun^[27][47], που μετατρέπει συμβατικά βλήματα πυροβολικού των 155mm σε πυρομαχικά ακριβείας.
Το προσωπικό του Πυροβολικού ολοκλήρωσε πρόσφατα μία ομιλία από τον Επιτελάρχη της Βόρειας Διοίκησης βάση της οποίας ο τελευταίος επιμένει στα όπλα ακριβείας για το Πυροβολικό και την ταχεία αντίδραση σε αστικό ιστό με μοναδική ακρίβεια^[60]. Ο αριθμός των συλλογών, το νέο πυροβόλο, και οι εκτοξευτές Κ/Β θα εκτοξεύσουν το Ισραηλινό Πυροβολικό στην κορυφή παγκοσμίως σε ικανότητες και μέσα.

Αν και έχει αποφασιστεί η απόσυρση του Pereh, θα παραμείνει σε υπηρεσία ο συνδυασμός M113 / Tamuz. | © Ισραηλινός Στρατός

Α/Τ Όπλα - Όλμοι 

Έπειτα από 30 χρόνια υπηρεσίας στην «αφάνεια», όπως προαναφέρθηκε και σε χρήση απο τις ΕΔ του ΠΒ, το 2015 γνωστοποιήθηκε η ύπαρξη του αυτοκινούμενου φορέα Α/Τ όπλων Pereh^[6][8][9]. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα άρμα μάχης - εκτοξευτή αντιαρματικών πυραύλων βασισμένο στο M-48. To Pereh φέρει ομοίωμα πυροβόλου, διογκωμένο πύργο και μεταφέρει 12 σωλήνες Κ/Β SPIKE NLOS (Tamuz) που μπορούν να πλήξουν στόχους σε μέγιστη απόσταση 25km. Στο πλαίσιο όμως της απόσυρσης του παλαιού πολεμικού υλικού, το Pereh αποφασίστηκε να αποσυρθεί. Η επίλεκτη μονάδα “Meitar”, που επιχειρεί το σύστημα, έχει εκτελέσει 1.000 επιχειρησιακές βολές στα 30 έτη λειτουργίας της, εκ των οποίων πιο πρόσφατες αυτές το 2016 κατά του ISIS στα Υψίπεδα του Γκολάν. Στα σχέδια του Ισραηλινού Στρατού είναι η χρήση νέας έκδοσης του Tamuz με μέγιστη εμβέλεια 30km, ενώ διαθέσιμη παραμένει η χρήση του όπλου από φορέα M113. 

Όπως τα μεταχειρισμένα MLRS, τα ΤΟΜΟ M1064A3 αποκτήθηκαν τα τελευταία έτη από τα αμερικανικά πλεονάσματα. Τα οχήματα εξοπλίζει αυτοματοποιημένη έκδοση του όλμου των 120mm “Cardom”, που είναι επίσης σε χρήση με τον Αμερικανικό Στρατό. Το ΤΟΜΟ, γνωστό και ως “Keshet”^[62], έχει αναβαθμιστεί με βελτιωμένο Σύστημα Ελέγχου Πυρός που μειώνει το CEP σε λιγότερο από 33m, ενώ αυξάνει το δραστικό βεληνεκές του όλμου σε παραπάνω από 7km. Μαζί αυξάνεται η ταχυβολία.

Για την καλύτερη αξιοποίηση των “Keshet”, έχει αναπτυχθεί η συλλογή LG2MK, που χρησιμοποιεί καθοδήγηση laser, ενώ υπάρχει και η συλλογή GMM^[48] η οποία έχει επιλεγεί για χρήση από το ισραηλινό πεζικό. Για την καθοδήγησή της GMM χρησιμοποιείται GPS ή δέσμη laser. Η GMM υπόσχεται άμεση εξουδετέρωση του στόχου και περιορισμό παράπλευρων απωλειών. Τέτοιες συλλογές, που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ακρίβεια, επιτρέπουν την παροχή πυρών υποστήριξης πολύ πλησιέστερα στα φίλια τμήματα από ό, τι πριν οι συμβατικές και υπόσχονται άμεση εξουδετέρωση του στόχου και περιορισμό φίλιων απωλειών ή αμάχων. Αυτό βέβαια δεν εκμηδενίζει την χρήση μη κατευθυνόμενων όπλων, τα οποία παραμένουν χρήσιμα για άλλες αποστολές.

Σε κάθε περίπτωση το “Keshet” εισάγει δικτυοκεντρικές πρακτικές στα πυρά υποστήριξης κάθε τάγματος μηχανοκίνητου πεζικού. Οι όλμοι, όπως βλέπουμε ακολουθούν την πορεία του Πυροβολικού στον τομέα ταχείας κλήσης πυρών, ταχείας βολής και ακρίβειας με ειδικά βλήματα. Παράλληλα οι όλμοι είναι μία φτηνή λύση η οποία μεταφέρεται ευκολότερα σε αστικά περιβάλλοντα από ελαφρύτερα οχήματα.

Α/Τ Όπλα

MAPATS, TOW, SPIKE MR/LR/ER/NLOS, Nimrod, M-47 Dragon, Matador [A/T Οχήματα] ~40 Pereh, M113 SPIKE NLOS, Μ113 MAPATS/TOW

Όλμοι

650 (120mm), 1.350 (81mm) [ΤΟΜΟ] >300 Μ1064A3 (120mm)

Μαζί με τα ΜΕΑ μεγάλη είναι η χρήση αερόστατων επιτήρησης. | © Ισραηλινός Στρατός

ΜΕΑ, Επιτήρηση & Επικοινωνίες

Το Πυροβολικό αξιοποιεί αριθμό συστημάτων Hermes 450^[7], με τον τύπο να υπηρετεί επίσης στην Ισραηλινή Αεροπορία. Προχωρημένες δοκιμές εκτελεί το Skylark 3^[39][41]. Το τελευταίο έχει σχεδιαστεί για συλλογή πληροφοριών σε απόσταση έως 60km. Επιπλέον, αποσύρθηκαν τα αερόστατα τύπου Skystar 300. Τα συστήματα, που χρησιμοποιούνταν για αποστολές επιτήρησης, αντικαθιστούν τα νεότερα Skystar 330^[18][22]. Σε χρήση βρίσκονται διάφοροι τύποι επίγειων τύπων ραντάρ αντι-πυροβολικού, ενώ φορητό σύστημα προειδοποίησης πυρών όλμου αναπτύσσεται από κοινού με τη Motorola^[40]. Η Elbit, επίσης, θα παραδώσει νέα συστήματα επικοινωνιών αντί συμβολαίου $100 εκατομμυρίων^[44].

ΜΕΑ

[MALE] Hermes 450 [Mini-ΜΕΑ] Skylark LE/Skylark II, Ghost-Mini, Spylite [Φονικά ΜΕΑ] Hero

Αερόστατα Επιτήρησης

Skystar 330, Hila

Το Ισραήλ δεν διστάζει να χρησιμοποιεί τεχνολογία αιχμής από το εμπόριο. Το Google Glass προσδίδει άμεση μεταφορά του πεδίου μάχης στην ιεραρχία. | © Ισραηλινός Στρατός

Καινοτομίες

Το πρόγραμμα αναβάθμισης των ικανοτήτων των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων, που φέρει το όνομα “IDF 2030”, περιλαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα για τον Κυβερνοπόλεμο, τη συλλογή πληροφοριών, την ευελιξία χερσαίων σχηματισμών, το Δικτυοκεντρικό Πόλεμο, την αεροπορική υπεροχή, την αεράμυνα, την πολυδιάστατη κρούση, τις Ειδικές Επιχειρήσεις σε πολύ μεγάλο βάθος, τη συνοριακή φύλαξη, τη ναυτική άμυνα, και τη Διοικητική Μέριμνα (τον επονομαζόμενο «πόλεμο μέσα στους πολέμους») ^[15]. 
Εκτός του “IDF 2030”, oι Τεθωρακισμένες Ταξιαρχίες πειραματίζονται με την χρήση οχημάτων Humvee για αποστολές αναγνώρισης^[19]. Προγραμματισμένη ήταν επίσης η διεξαγωγή δοκιμών του συστήματος Iron Vision σε άρμα μάχης Merkava. Το σύστημα, που προσαρμόζεται στο κράνος του αρχηγού πληρώματος, «υπόσχεται» ταχύτερη και πληρέστερη επίγνωση της τακτικής κατάστασης^[43]. Ο Ισραηλινός Στρατός μελετά την ένταξη ενός νέου ΜΕΑ για την κάλυψη των αναγκών σε επίπεδο ταξιαρχίας και την χρήση γυαλιών Google Glass από στρατιώτες για την καλύτερη και ταχύτερη μετάδοση πληροφοριών στους αξιωματικούς^[14]. Πέρα από την προμήθεια και την εγκατάσταση του συστήματος Trophy στους κύριους τύπους τεθωρακισμένων οχημάτων για την εξουδετέρωση των εχθρικών αντιαρματικών όπλων, αναβιώνει η σκέψη χρήσης ρομπότ ως δολώματα στο πεδίο της μάχης^[33]. Επιπλέον, εισάγεται νέο δόγμα χρήσης του Πυροβολικού. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η στενότερη χρήση πυροβόλων μάχης, αντιαρματικών πυραύλων και συστημάτων ΠΕΠ^{[11][32][42][60]}.

Ραντάρ Αντί-Πυροβολικού / Προειδοποίησης Όλμων

AN/TPQ-37, AN/PPS-15, EL/M-2112, EL/M-2084, AN/TPQ-48, Shilem

Πεζικό & Ειδικές Δυνάμεις

Οι Ειδικές Δυνάμεις αποτελούν το δόρυ του Ισραηλινού Στρατού. Η νέα ταξιαρχία Commando μιμείται την φιλοσοφία της JSOC. | © Ισραηλινός Στρατός

Στο Πεζικό σκοπός είναι η απόδοση σε μονάδες επιπέδου τάγματος και ταξιαρχίας νέων ΜΕΑ επιτήρησης. Τα ΜΕΑ θα αξιοποιούνται από μεγάλο αριθμό στρατιωτών για συλλογή πληροφριών και κατάδειξη στόχων^[53][54][55].
Στον χώρο των Ειδικών Επιχειρήσεων – εκτός των ‘Κλαδικών’ Μοιρών και της Μοίρας του Γενικού Επιτελείου -  δεσπόζει η συγκρότηση της Ταξιαρχίας κομάντο Oz. Ο σχηματισμός «τράβηξε» μονάδες οι οποίες ανήκαν σε μία από τις έξι ενεργές Ταξιαρχίες Πεζικού/Αλεξιπτωτιστών (συνεχίζουν να παίρνουν κόσμο και να εκπαιδεύονται αρχικά εκεί) και υπάγεται στην Κεντρική Χερσαία Διοίκηση. Περιλαμβάνει τη Μονάδα Egoz (ειδική σε αντί-αντάρτικες επιχειρήσεις στον Λίβανο) από την Ταξιαρχία Golani,  τη Μονάδα Duvdevan (ειδική σε κεκαλυμμένες και αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη),  τη Μονάδα Rimon (ειδική για επιχειρήσεις σε περιβάλλον ερήμου) από την Ταξιαρχία  Givati, και τη Μονάδα Maglan (με πείρα στις επιχειρήσεις διείσδυσης) από την Ταξιαρχία  Tzanhanim (Αλεξιπτωτιστών). Η Duvdevan βρίσκεται μαζί με τις Ειδικές Αντιτρομοκρατικές μονάδες της Αστυνομίας σε μόνιμο καθεστώς ταχείας αντίδρασης, ενώ τελεί υπό ολική απόκρυψη μαζί με την Sayeret Matkal.
Η Oz είναι αποτέλεσμα του προγράμματος αναδιοργάνωσης Gideon και ως πρότυπο έχει το αμερικανικό 75th Ranger Regiment. Οι μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων Sayeret Matkal (η μονάδα του Γενικού Επιτελείου), Shaldag (η μονάδα Αεροπορίας) και Shayeret 13 (η μονάδα του Ναυτικού) συνεχίζουν να δρουν υπό την παραδοσιακή ιεραρχία ή σε ορισμένες περιστάσεις απ' ευθείας στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου μέσω της λεγόμενης «Διοίκησης Βάθους» (“Depth Command”). H τελευταία δημιουργήθηκε το 2011 για καλύτερο έλεγχο των στρατιωτικών επιχειρήσεων βαθιά στην επικράτεια του εχθρού (π.χ. Ιράν), ενώ ορίζει την απ' ευθείας ιεραρχία των μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων στο Γενικό Επιτελείο ^{[56][57][58][59]}. Για την καλύτερη αξιοποίηση της νεότευκτης ταξιαρχίας κομάντο, προωθείται η διασύνδεση με τις τελευταίες εκδόσεις του συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου “Digital Ground Army”.

Ισραηλινοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια άσκησης | © Ισραηλινός Στρατός

Συμπεράσματα 

Βλέπουμε την πασιφανή στροφή του Ισραηλινού Στρατού στα αμερικανικά βήματα όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά την εισβολή στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν: Δεν υπάρχει τεθωρακισμένος εχθρός, ο αντίπαλος έχει βαρέα πολυβόλα, αντιαρματικά και νάρκες και δρα υπό κάλυψη σε αστικό ή ημιαστικό περιβάλλον σε ταχείας εναλλαγής ρυθμών και φύσεως αποστολές. Οι Ισραηλινοί εξοπλίζονται και εκπαιδεύονται για Πόλεμο Ταχύτητας όπου η αντίδραση στις δράσεις στρατιωτικών ή παραστρατιωτικών δυνάμεων (στο παράδειγμα του νέου Ρωσικού Δόγματος Υβριδικού / Πληροφοριακού Πολέμου) είναι σημαντικότερη από ποτέ. Η τεχνολογία κρίνεται σημαντικότερη ως μέσο συλλογής πληροφοριών και ως μέσο προβολής ισχύος από την παραδοσιακή μάζα. Η γνώση και η αντίδραση σε απόσταση αντικαθιστούν το θώρακα και το βαρύ πυροβόλο σε βολές οπτικού πεδίου. Η δε εκπαίδευση εκτοξεύεται ποιοτικά, και ίσως ο χρόνος που χρειάζεται για την απόδοση και εκμετάλλευση αυτής μας δώσει τους πρώτους επαγγελματίες στρατιώτες στο Ισραήλ.

Το κόστος διατήρησης του στρατού στο σύνολο, με τα F-35, τα υποβρύχια Dolphin, τα έξυπνα πυρομαχικά και βλήματα, τα συστήματα C4I και λοιπά να τραβάνε πόρους από το παραδοσιακό χερσαίο κομμάτι - στο οποίο εντάσσονται σταδιακά συστήματα εφάμιλλης τεχνολογίας με το αεροπορικό / ναυτικό σκέλος - είναι πια δυσθεώρητο. Το Ισραήλ δεν βρίσκεται στις δεκαετίες του 1950 και του 1960 όπου ο πολίτης έδινε κυριολεκτικά τα πάντα για την διατήρηση των ενόπλων δυνάμεων. Ούτε οι απειλές είναι οι ίδιες. Βλέπουμε ό, τι άλλη μία χώρα προσπαθεί να κερδίσει την μάχη συγκρότησης ισχυρών και σύγχρονων δυνάμεων με αντίπαλο το κόστος απόκτησης, χρήσης και εκπαίδευσης. Αυτή η μάχη έχει χαθεί από το σύνολο των Νατοϊκών δυνάμεων, τη Ρωσία και την Κίνα, ενώ οι ΗΠΑ μόνες και με 600δις προϋπολογισμό άμυνας, δείχνουν το μέλλον. Οι λύσεις τους αντιγράφονται, τα λάθη τους γίνονται μάθημα. Μένει να δούμε αν το μοναδικό στις προσαρμογές και στην απορρόφηση διδαγμάτων Ισραήλ, θα ακολουθήσει από κοντά στη διατήρηση ενός ολοκληρωμένου συνόλου χερσαίων, εναέριων και ναυτικών δυνάμεων ή θα μείνει με έναν κλάδο/όπλο/δυνατότητα στην κορυφή και με ελλείπεις δυνατότητες στους άλλους κατά τα παραδείγματα αρκετών Νατοϊκών δυνάμεων συμπεριλαμβανομένων και των Ελληνικών.

“Παραπομπές”

^[1] “Armored Corps starts retiring its Merkava Mark II tanks”, The Jerusalem Post, http://www.jpost.com/Israel-News/IDFs-Armored-Corps-starts-retiring-Merkava-Mark-II-tanks-435744

^[2] “Unveiled at Latrun Week: a Simulation of Project Carmel”, Israel Defense, http://www.israeldefense.co.il/en/node/29665

^[3] “Merkava 2 conversion into other vehicles”, Below The Turret Ring, http://below-the-turret-ring.blogspot.gr/2015/11/merkava-2-conversion-into-other-vehicles.html

^[4] “Barkhane: bilan opérationnel du déploiement du LRU”, Ministère des Armées, http://www.defense.gouv.fr/operations/operations/actualites/barkhane-bilan-operationnel-du-deploiement-du-lru

^[5] “Elbit selected to produce new howitzer for IDF”, IHS Jane’s 360, http://www.janes.com/article/69367/elbit-selected-to-produce-new-howitzer-for-idf

^[6] “Israeli army uses main battle tank Magach 5 fitted with 12 Spike anti-tank missile launchers”, Army Recognition, tinyurl.com/po3m93k

^[7] “Israel's artillery corps starts using the ElbitSystemsLtd Hermes450 tactical UAV”, Army Recognition, http://t.co/7jFpjIgaME

^[8] “TOP SECRET: After 30 years, we present our sophisticated tank, equipped with anti-tank missiles”, @IDFSpokesperson, http://t.co/ptp2Drq4Ez

^[9] “Analysis: IDF breaks 33-year silence on M48 Tamuz missile launcher”, IHS Jane's 360, http://t.co/hutOpsyQwc

^[10] “Israel to upgrade more Achzarit APCs”, IHS Jane’s 360, http://t.co/ynNXJeVVc4

^[11] “Israel's Artillery Corps prepares for future battlefields”, IHS Jane’s 360, https://t.co/KY8fnMumjM

^[12] “Το Trophy αναχαιτίζει πέντε Α/Τ πυραύλους στη Γάζα”, Army Recognition tinyurl.com/q6kg55s

^[13] “The return of the tank”, Ynetnews, http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4550677,00.html

^[14] “Military technology for the next generation: Google Glass technology used by IDF soldiers”, IDF Blog, https://www.idfblog.com/2015/03/04/modern-day-soldier-using-google-glass-like-technology-real-time-warfare

^[15] “Israel Begins Modernization Plan Through 2030”, Defense News, http://www.defensenews.com/articles/israel-begins-modernization-plan-through-2030

^[16] “Israeli Artillery Corps looks for a new self-propelled howitzer”, IHS Jane’s 360, http://t.co/xV6LuywqfQ

^[17] “Το Ισραήλ δοκίμασε το «Λόγχη», το νέο πυραυλικό σύστημα πυροβολικού καθοδηγούμενου με GPS εκτοξευόμενο από…”, Προέλαση, http://t.co/riFLTa2zSm

^[18] “Israel orders more Skystar aerostats”, IHS Jane’s, http://t.co/1G5LMNWiSO

^[19] “IDF armoured brigade adopts Humvees for reconnaissance: An Israel Defense Forces (IDF) reconnaissance company ...”, IHS Jane’s, http://t.co/VG5Revqx9t

^[20] “Israel developing wheeled APC”, IHS Jane’s, https://t.co/0G7dphuANi

^[21] “News update: Israel converting retired Merkava 2 tanks - The Israel Defense Forces (IDF) has started to convert...”, IHS Jane’s, https://t.co/RdA6YWH3GO

^[22] “IDF replacing aerostats with new Skystar 330”, IHS Jane’s, https://t.co/nMNxnpNV5M

^[23] “IsraelDefense unveiled the first Namer APC fitted with the Trophy anti-missile system”, Army Recognition, https://t.co/b5X2EhA6Lf

^[24] “Namer APCs with Trophy system rolling off production lines”, The Jerusalem Post, https://t.co/ADaJkcLq6g

^[25] “Israel Tests Engineering Versions of APS-Protected Troop Carrier”, Defense News, http://www.defensenews.com/story/defense/land/vehicles/2016/04/13/israel-tests-engineering-versions-aps-protected-troop-carrier/82994890

^[26] “The IDF's new Engineering Namers are fitted with the Rafael Carpet FAE mine-clearing system”, Jeremie Binnie, https://t.co/g0SsVYzQ7h

^[27] “Israeli Army Taps IAI’s Topgun for Precision Artillery Project”, Defense News, http://www.defensenews.com/story/breaking-news/2016/07/20/israel-army--iai-topgun-artillery/87335398

^[28] “Israel’s Ministry of Defense unveils new Eitan wheeled armored personnel carrier”, Defence Blog, https://t.co/GFAtukc1hg

^[29] “Eitan, a new wheeled, 8x8 APC was unveiled today by Israel's MOD Tank Development Program Office. The vehicle is...”, Defense-Update, https://t.co/R6nkp5sfKY

^[30] “Some Eitan specs from the MoD”, Jeremie Binnie, https://t.co/NKEdpo7kpz

^[31] “Israel Eitan 8x8 APC armoured vehicle personnel carrier technical data sheet” https://t.co/dpaXwBcl3B

^[32] “IDF introducing new artillery doctrine” https://t.co/C7jTXKtGLm

^[33] “Israeli Firm Revives Old Concept With Advanced Robotics” https://t.co/SXz3rog1wP

^[34] “IDF Artillery Corps to procure high-mobility self-propelled artillery system, 155mm ATMOS by Elbit is main contender” https://t.co/eWnsj257Ak

^[35] “Tibon: Most of Israeli soldiers are located at the moment in Judea and Samaria” https://twitter.com/INSSIsrael/statuses/823781874992640000

^[36] “IDF is constantly dealing with protecting the settlements instead of training for the next war” https://twitter.com/INSSIsrael/statuses/823784939615375360

^[37] “Israel: IDF unveils its first wheeled APC 8x8 'Eitan' finished first round testing with the Nahal Infantry Brigade” https://t.co/Z2HumgVAtq

^[38] “Israel, Oshkosh Conclude $200 Million FMTV Buy” https://t.co/ZDirWJ7he8

^[39] “Israel Defense Forces confirm a new generation of Elbit SkyLark-3” https://t.co/VxByPQ8sMO

^[40] “Israël: système d’alerte contre obus de mortier” https://t.co/Rbyc5CFXlv

^[41] “IDF trials new Skylark” https://t.co/xkcVUwt4nP

^[42] “Israel's Artillery Corps prepares for future battlefields” https://t.co/KY8fnMumjM

^[43] “IDF to trial Elbit's IronVision in Merkava MBT”, IHS Jane’s 360, http://www.janes.com/article/69059/idf-to-trial-elbit-s-ironvision-in-merkava-mbt

^[44] “Israel orders advanced radio systems”, Shephard Media, https://www.shephardmedia.com/news/digital-battlespace/israel-orders-advanced-radio-systems

^[45] “Israeli Artillery Corps poised for longer-range, improved precision strikes”, Defense News, http://www.defensenews.com/articles/israeli-artillery-corps-poised-for-longer-range-improved-precision-strikes

^[46] “Unveiled at Latrun Week: a Simulation of Project Carmel”, Israel Defense, http://www.israeldefense.co.il/en/node/29665

^[47] “IDF Takes IAI’s TopGun Artillery Guidance System into Service”, Israel Defense, http://www.israeldefense.co.il/en/node/29742

^[48] “Guided mortars used by IDF to be marketed at Brazil defense exhibition”, The Jerusalem Post, http://www.jpost.com/Israel-News/Guided-mortars-used-by-IDF-to-be-marketed-at-Brazil-defense-exhibition-396823

^[49] “IMI Systems introduces C-LYNX Lightweight Multiple Rocket Launcher System”, Israel Defense, http://www.israeldefense.co.il/en/node/29722

^[50] “Israel’s New Super-Precise GPS Guided Missiles About to Enter Service”, Sputnik, https://sputniknews.com/military/201601151033161817-israel-introduces-romah-missile

^[51] “IDF General: Latest Merkava tank, APC, to ensure superiority on the battlefield”, The Jerusalem Post, http://www.jpost.com/Israel-News/IDF-General-Latest-Merkava-tank-APC-to-ensure-superiority-on-the-battlefield-492064

^[52] “Rafael, IAI and IMI will jointly develop the next generation of “Trophy””, Israel Defense, http://www.israeldefense.co.il/en/content/rafael-iai-and-imi-will-jointly-develop-next-generation-trophy

^[53] “IDF considers rotary-wing UAVs for battalion-level ops”, Flight Global, www.flightglobal.com/news/articles/idf-considers-rotary-wing-uavs-for-battalion-level-o-421253

^[54] “IDF seeks larger brigade-level UAV”, Flight Global, www.flightglobal.com/news/articles/idf-seeks-larger-brigade-level-uav-411350

^[55] “Israel to issue request for personal UAS”, Flight Global, www.flightglobal.com/news/articles/israel-to-issue-request-for-personal-uas-406917

^[56] “Israel Stands Up New Commando Brigade”, Defense News, www.defensenews.com/story/defense/2016/01/07/israel-stands-up-new-commando-brigade/78422902

^[57] “Israel To Stand Up Commando Brigade”, Defense News, www.defensenews.com/story/defense/international/mideast-africa/2015/07/06/israel-to-stand-up-commando-brigade/29796065

^[58] “IDF Establishes a New Commando Brigade”, Defense-Update, www.defense-update.com/20150706_commando_brigade.html

^[59] “Israel Mulls Revamp of Special Ops Forces”, Defense News, www.defensenews.com/story/defense/land/army/2015/06/15/israel-mulls-special-operations-force-revamp-joint-command-army-commando-elite/71064490/

^[60] “IDSEF 2017: Challenges of artillery use”, Shephard, www.shephardmedia.com/news/landwarfareintl/isdef-2017-challenges-artillery-use

^[61] http://below-the-turret-ring.blogspot.gr/2017/05/austria-wons-strong-europe-tank.html

^[62] “Keshet – the IDF New Automated Mortar”, Defense-Update, www.defense-update.com/20110509_keshet

^[63] “IDF Carmel details emerge”, Below The Ring, www.below-the-turret-ring.blogspot.nl/2017/06/idf-carmel-details-emerge